Tokoh Seni Khat : Hashim Muhammad Baghdadi Rahimahullah

Abu Raqim atau Hashim bin Muhammad bin Haji Dirbas al-Qaysi Al-Baghdadi. Beliau dilahirkan pada tahun 1335H/1917M di Baghdad. Sejak kecil Hashim sangat tertarik pada seni khat, beliau mula belajar dari Maula ‘Arif al-Shaykhli juga dari Ali Sabir, akan tetapi hanya sebentar saja. Kemudian beliau mula berlatih seni khat di bawah pengawasan dan bimbingan Syeikh Maula ‘Ali al-Fadli, yang memberinya ijazah seni khat pada tahun 1363H/1943M.

Pada 1364H/1944M, Hashim pergi ke Mesir, beliau tinggal dan menyambung pengajian di sebuah Institut Seni Khat di Kaherah. Para pengajar sangat terkesan dengan karyanya yang kemudian membenarkan Hashim untuk terus mengikuti ujian akhir di kelas senior dan diberi penghormatan untuk berada di kelas pertama. Hashim mendapat ijazah kedua dari khattat ternama Mesir, Sayyid Ibrahim (1315H/1897M–1414H/1994M), dan Muhammad Husni pada tahun 1364H/1944M. Pengurusan institut memintanya untuk tinggal di Mesir dan mengajar, akan tetapi beliau memilih untuk kembali ke Baghdad dan membuka perusahaan seni khat serta menerbitkan sebuah buku gaya penulisan Seni Khat al-Riqa' pada 1365H/1946M.

Hashim kemudian pergi ke Istanbul, di mana dia berkenalan dengan tokoh seni khat terkenal Turki, Musa Azmi atau lebih dikenali sebagai Hamid al-Amidi, yang telah memberinya dua penghargaan sebagai pengganti ijazah, yang pertama pada 1370H/1950M dan yang kedua pada 1372H/1952M. Pada majlis anugerah yang kedua, Hamid al-Amidi mengumumkan Hashim sebagai Penulis Seni Khat Terbaik dalam dunia Islam dan beliau mengatakan kepada Hashim "Kesenian Seni Khat Islam bermula di Dar-As Salaam (Baghdad) dan ia kembali bersamamu ke Dar-As-Salaam". Selama empat tahun, sejak 1375H/1955M, beliau belajar dengan Macid Ayral yang datang dari Baghdad ke Istanbul dan dari situ banyak sekali manfaat diterimanya. Gaya penulisan beliau lebih cenderung kepada gaya penulis klasik Baghdad iaitu Yaqut al Musta'asimi dan gabungan dengan penulisan moden dari Ottoman School. Beliau juga dikenali sebagai antara khattat yang terbaik dalam gaya Seni Khat Thuluth.

Hashim dilantik sebagai pensyarah Kaligrafi Arab di Institute of Fine Art di Baghdad pada 1380H/1960M sehingga beliau dilantik menjadi ketua bahagian Dekorasi dan Seni Khat sehingga beliau menghembuskan nafas terakhir pada 1973. Keindahan Seni Khat di Turki sangat mempengaruhi dirinya, beliau sangat mengagumi karya Hafiz Osman, Muhammad Shauqi, Haci Ahmed Kamil Akdik, dan Hamid al-Amidi. Kekagumannya kepada karya-karya Mustafa Raqim juga begitu besar, sehinggakan beliau menamakan anaknya dengan Mustafa Raqim dan memanggil dirinya sebagai Abu Raqim. Semasa di Istanbul, Hashim kerap kali mengunjungi khattat Necmeddin Okyay, yang memiliki pelbagai koleksi seni khat dari khattat ternama.

Selain itu, Hashim juga menjadi orang penting dalam penerbitan semula Mušhaf al-Awqaf, yang diterbitkan pertama kali oleh kerajaan. Ia adalah mushaf seni khat yang sangat indah diterbitkan pada tahun 1236H/1821M yang ditulis oleh khattat Turki, Muhammad Amin Ar-Rusdi (abad ke 13H/19M). Mushaf ini diberikan oleh Pertevniyal, ibu dari Sultan Abdulaziz, kepada Masjid Imam Besar Al-Nu’man Bin Tsabit, yang dikenal sebagai Abu Hanifah. Hashim membaik pulih awal mushaf tersebut, meletakkan nombor ayat yang hilang, menulis nama surah-surah Al-Quran, menata jumlah hizb, juz, dan ayat-ayat as-Sajadah dengan menyesuaikannya mengikut selera Arab. Karya-karya seni khat Hashim banyak dijadikan perhiasan masjid-masjid dan bangunan-bangunan di Baghdad serta bandar-bandar lain sekitarnya. Kebanyakannya adalah karya dalam Khat Thuluth Jali dan diperbuat menggunakan marmar. Karya-karya beliau banyak terdapat di masjid-masjid terkenal seluruh Iraq, seperti dalam Masjid ‘Al-Qadir Abd al-Jilani, Masjid Haiderkhana, Masjid Almuradia, Masjid al-Shahid, Masjid Bunia dan Masjid Hajj Mahmud. Beliau juga adalah pereka bagi nota bank dan syiling untuk Iraq, Tunisia, Maghribi, Libya dan Sudan.

Pada tahun 1962, beliau menerbitkan sebuah buku qawaid dan koleksi khat beliau yang bertajuk "Qawa'idul Khattul 'Arabi" (Kaedah Penulisan Khat Arab). Buku ini telah memberi sumbangan yang amat besar dalam dunia seni khat, kerana ia telah digunakan sebagai rujukan oleh pelajar-pelajar serta khattat dari seluruh dunia. Hashim al-Baghdadi meninggal pada 27 Rabi’uI Awwal 1393H bersamaan 30 April 1973 di Baghdad dan dimakamkan di Pemakaman Khayzuran. Sepanjang hidupnya, beliau hanya menganugerahkan satu diploma sahaja kepada muridnya, Abdul Ghani al-Ani.

Beliau merancang untuk menulis al-Qur'an dalam gaya penulisannya yang tersendiri, tetapi beliau meninggal dunia sebelum selesai menyiapkan projek. Sebuah koleksi yang mengandungi karya terbaru beliau telah diterbitkan semula di Baghdad pada tahun 1978.

Diterjemahkan dari: Waleed al-’A'zami, Tarajimu Khattati Baghdad el-Muassirin, Beirut 1977, p.254-75.

Berikut antara tulisan beliau yang terdapat dalam bukunya "Qawa'idul Khattul 'Arabi":

Alhamdulillah, bersyukur kerana saya mula belajar dan kenali Seni Khat dari bukunya yang masyhur itu, semoga pada sesiapa sahaja yang membaca artikel ini dapat pelbagai manfaat darinya. Sedekahkan al-Fatihah buat khattat Hashim Muhammad Baghdadi Rahimahullah, semoga segala usaha almarhum dalam Seni Khat sentiasa segar dari satu generasi ke generasi yang lain.

"Bersama Memartabatkan Seni Khat Warisan Islam"

Mohammad Firdaus bin Mahadi

http://www.callidesign.com.my

http://www.firdausmahadi.com

Hak Cipta | Copyright Notice 

Semua catatan dan gambar dalam laman ini berada di bawah pemilikan & hak cipta Callidesign ™. Tidak ada karya seni, catatan, dan gambar dapat dipergunakan, dimuat turun, disalin, disimpan, dimanipulasi, atau digunakan secara keseluruhan atau sebahagian dari karya, tanpa izin bertulis dari Callidesign ™. All rights reserved. Jika anda ingin menggunakan catatan dan gambar untuk alasan apapun, sila hubungi saya.

All notes and images on this site are under the ownership & copyright of Callidesign™. No artworks, notes, and images may be reproduced, downloaded, copied, stored, manipulated, or used whole or in part of a derivative work, without the written permission of Callidesign™. All rights reserved. If you'd like to use my notes and images for any reason, please contact me.

Read More

Tokoh Seni Khat : Syaikh Uthman Taha

Beliau merupakan seorang tokoh yang telah banyak memberi khidmat dalam bidang al-Qur’an yang tidak kita sedari. Beliau adalah penulis mushaf Madinah yang bewarna hijau yang sering dibawa oleh jemaah haji atau orang yang ke Mekah.

Penglibatan Syaikh Uthman Taha dalam bidang penulisan mushaf sejak hampir 40 tahun iaitu bermula pada tahun 1970 untuk kementerian wakaf Syria. Pada tahun 1988 beliau datang ke Arab Saudi untuk menjadi penulis mushaf. Beliau dilantik sebagai penulis mushaf di Majma’ al-Malik Fahd Li Tiba’ah al-Mushaf (Kompleks Percetakan Mushaf Raja Fahd) di Madinah al-Munawwarah. Keistimewaan tulisan tangan Syaikh Uthman Taha ialah setiap halaman berakhir dengan penghujung ayat.

Nama sebenar beliau ialah Abu Marwan bin Uthman bin Abduh bin Hussain bin Taha. Beliau dilahirkan di sebuah kampung di Halab, Syria pada tahun 1934 Masihi dan mempunyai seorang isteri dan dikurniakan tujuh orang anak. Beliau dilahirkan dalam suasana tarbiah Islam yang kuat, bapanya Syaikh Abduh Husin Taha merupakan imam dan khatib di kampungnya, juga pengarang kitab-kitab agama. Sekarang syaikh Uthman Taha tinggal di Madinah al-Munawwarah.

Syaikh Uthman Taha memiliki ijazah dalam bidang syariah. Pada tahun 1973, beliau mendapat ijazah dalam seni khat dari Syaikh Hamid al-Amidiyy, seorang pakar khat yang sangat terkenal, sehingga beliau diberi gelaran Syaikh al-Khutatatain. Selain itu beliau juga berguru dengan tokoh khattat yang lain seperti Muhammad Aliyy al-Mawlawiyy, Ibrahim al-Rifa’iyy di Halab, Muhammad Badwiyy al-Diraniyy di Damsyik dan Hashim al-Baghdadiyy.

Pengalaman pertama dalam menulis mushaf ialah pada tahun 1973 semasa berusia tiga puluh tahun di bawah syarikat percetakan Dar al-Shamiyah di Damsyik tetapi syaikh Uthman Taha tidak berpuas hati dengan mutu kecantikan tulisan. Disebabkan ketokohan dan penulisan hiasan dinding beliau di Masjid Nabawi, Kerajaan Saudi telah mengambil beliau sebagai penulis Mushaf al-Madinah yang diguna-pakai oleh kerajaan Saudi dan seluruh dunia bermula pada tahun 1988.

Mereka yang melihat tulisan sekarang jauh lebih bermutu dari tulisan pertama. Sehingga kini beliau telah menulis mushaf mengikut riwayat Hafs dari Asim, riwayat Warash dari Nafi’ al-Madaniyy kedua-dua sudah dicetak dan riwayat Qalun tetapi belum dicetak.

Beliau amat terkenal di kalangan penulis khat kini sebagai Tokoh Seni Khat yang paling banyak berjasa. Beliau menjadi pakar rujuk dan hakim bagi pertandingan Khat Antarabangsa Istanbul sejak berdekad lamanya.

Berikut adalah beberapa contoh tulisan Syaikh Uthman Taha

Muka belakang mushaf al-Madinah diterjemahkan seperti berikut: Dengan pertolongan Allah dan taufiq-Nya, telah sempurna percetakan mushaf yang mulia ini di Majma' Malik al-Fahd untuk percetakan al-Mushaf al-Sharif di Madinah Munawwarah seliaan Kementerian Hal Ehwal Islam, Wakaf, Dakwah dan Bimbingan di Kingdom of Saudi Arabia pada tahun 1426H dan ditulis oleh al-Khattat Uthman Taha

Berikut sumber dari penulisan Ustaz Abdul Baki Abu Bakar:

"Dari tahun 1970 sehingga ke hari ini Syaikh Othman Taha telah menulis dengan lengkap sebanyak sepuluh buah mushaf, dimana setiap satu lembaran berukuran 100cm x 70cm dan mempunyai 15 baris. Diantara mushaf-mushaf yang telah ditulis olehnya ialah:

1. Mushaf untuk Kementerian Wakaf Syria

2. Mushaf dengan riwayat Hafs untuk Ad-Dar As-Syamiyyah

3. Mushaf dengan riwayat Warash (Madinah)

4. Mushaf dengan riwayat Hafs (Mengikut Mushaf Mesir-tiada wakaf sudut)

5. Mushaf dengan riwayat Hafs (Mushaf Madinah)

6. Mushaf dengan riwayat Qalun

7. Mushaf dengan riwayat Ad-Duri

Beliau telah memperbaiki sistem susunan menulis mushaf yang mempunyai wakaf sudut daripada resam imla’i kepada Resam Othmani mengikut sebuah mushaf yang ditulis pada zaman Othmaniah Turki. Sistem inilah yang digunakan pada Mushaf Madinah sekarang. Susunannya amat kemas, teratur, membahagikan juzuk secara konsisten dan ia dinamakan juga Mushaf Huffaz kerana struktur susunannya yang mudah digunakan oleh para huffaz untuk menghafaz al-Quran."

Mohammad Firdaus bin Mahadi

http://www.callidesign.com.my

http://www.firdausmahadi.com

Hak Cipta | Copyright Notice 

Semua catatan dan gambar dalam laman ini berada di bawah pemilikan & hak cipta Callidesign ™. Tidak ada karya seni, catatan, dan gambar dapat dipergunakan, dimuat turun, disalin, disimpan, dimanipulasi, atau digunakan secara keseluruhan atau sebahagian dari karya, tanpa izin bertulis dari Callidesign ™. All rights reserved. Jika anda ingin menggunakan catatan dan gambar untuk alasan apapun, sila hubungi saya.

All notes and images on this site are under the ownership & copyright of Callidesign™. No artworks, notes, and images may be reproduced, downloaded, copied, stored, manipulated, or used whole or in part of a derivative work, without the written permission of Callidesign™. All rights reserved. If you'd like to use my notes and images for any reason, please contact me.

Read More